## KEMİK VE EKLEM HASTALIKLARINDA BESLENME Kemik ve eklem hastalıkları, yaşın ilerlemesine bağlı ortaya çıkan hastalıklar arasında %16.3 oranıyla önemli bir yer tutar. Genel olarak kaslarda, kas ve kemikleri birbirine bağlayan bağlarda ağrı, şekil bozukluğu işlev kaybı ile kendini gösterir. Kemik ve eklem hastalıkları nedir kısaca bir göz atarsak: Osteoporoz: Kemik kütlesinin azalması ile kemiklerin zayıflaması ve kırılabilir duruma gelmesidir. Aşırı tuz ve kafein alımı, kalsiyum atımına neden olan ilaçların kullanımı, gençlik döneminde yetersiz kalsiyum alımı, hareketsizlik osteoporoza neden olan etmenler arasındadır. Romotoid Artrit: Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Eklemlerde ağrı, şişkinlik, sertlik ile kendini gösterir. Eklemler su toplar. Bu hastalığa yakalananların çoğu zayıf bireylerdir. Osteoartrit: Eklem yaralanmaları sonucunda meydana gelir. Çoğunlukla şişman bireylerde görülür. Tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar vücuttan bazı besin ögelerinin atılmasına neden olduğu için beslenme programı buna göre düzenlenmelidir. ## KEMİK VE EKLEM HASTALIKLARINDA TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ --------------- * Hazır ve işlenmiş besinlerin tüketimi kemik ve eklem hastalıklarına yakalanma ihtimalini ve vücuttaki inflamasyonu daha da arttıracağı için bu besinlerin tüketimi olabildiğince azaltılmalı. * Omega- 3 yağ asitleri vücuttaki inflamasyonu önler. Haftada en az 2 kez balık tüketmeye çalışın. * Yapılan çalışmalar soğan, sarımsak, pırasa gibi sebzeleri düzenli kullanan kişilerde erken osteoartrit sinyallerinin azaldığını tespit etmiştir. * Günlük kalsiyum alımı arttırılmalıdır. Kalsiyumdan zengin besinler: Süt, süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, keten tohumu, badem, fındık, fıstık, yumurta, balık * Fosfor ile kalsiyum yakın bir ilişki halindedirler. Vücutta fosforun fazla bulunması kalsiyumun azalmasına yol açarken, az bulunması da yine vücutta bir takım problemlere yol açar. Fosfor diyette yeteri kadar bulunmalıdır. Fosfor kaynakları: Et, süt ve süt ürünleri, makarna, şehriye * Kalsiyum emilimini azaltacak besinlerden uzak durulması gerekir. Kalsiyum emilimini azaltan besinler ise: Çay, kahve, kakao, içerisinde kafein bulunan besinler. * Aşırı tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum atımına neden olur. Bu yüzden tuz tüketimi azaltılmalıdır. Dünya sağlık örgütü yetişkinler için günde 5 gr dan daha az tuz tüketilmesi gerektiğini söylüyor. Ülkemizde ise günlük tuz tüketimi yaklaşık 18 gr. * Osteoporozlu hastalarda magnezyum yetersizliği de görülmektedir. Diyette magnezyumun yeterli miktarda alınması gerekir. Avokado, kuru yemişler, kuru baklagiller magnezyum açısından zengindir. * D vitamini kalsiyum emilimi kolaylaştırarak kemiklerin mineralizasyonunu sağlar. Kemik ve eklem hastası olan kişiler güneşten yeterince faydalanmalı ve D vitamini içeren besinleri daha çok tüketmelidirler. D vitamininden zengin besinler daha çok hayvansal protein kaynaklarıdır. * Osteoporozda protein dengeli tutulmalıdır. Aşırı protein tüketimi kalsiyum atımını hızlandırarak hastalığın daha ileri gitmesine neden olabilir. Proteinin yetersiz alınması ise kas ve iskelet sistemini olumsuz etkiler. * Vücut ağırlığının fazla olması hem osteoporoz riskini arttırır hem de kemik erimesi olan kişilerde düşme ile sakatlanma olasılığını arttırır. Bu yüzden bireyin ideal kiloya gelmesi diyetisyen gözetiminde sağlanmalıdır. * Alkol ve sigara tüketimi kemik ve eklem hastalıklarına yakalanma ihtimalini arttıracağı için bu kötü alışkanlıklardan kurtulmak sağlığınız için iyi olacaktır. * Doymuş yağ tüketimi kalsiyum emilimini engelleyeceği için doymuş yağ oranını azaltıp doymamış yağ oranını arttırmalıyız. * Fitoöstrojenlerin osteoporoz riskini azaltabileceği yönünde çalışmalar mevcuttur. Diyetinize soya ekleyebilirsiniz. * Günlük posa miktarını arttırın * Eğer şişmansa kilo vermek * Fiziksel aktiviteyi arttırmak ## KALP DAMAR HASTALIKLARINDAN KORUNMAK İÇİN BESLENME TEDAVİSİ --------------- * Çok yağlı olmayan sebzeler, meyveler, tahıllar, yağsız kırmızı et, derisiz kanatlı hayvan etleri, balık ve düşük yağlı besinleri diyetinize ekleyin * Süt ve süt ürünlerinde az yağlı veya yağsız olanları tercih edin * Haftada en az 2 kez balık tüketmeye çalışın * Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin * Yemeklerinizde margarin, iç yağı, kuyruk yağı, tereyağı gibi doymuş yağlar yerine sıvı yağları tercih edin * Etiket okumaya çalışın. Yağdan gelen toplam enerji, doymuş yağ miktarı, kolesterol miktarı gibi bilgilere dikkat edin * Ara öğünlerde yağ oranı düşük atıştırmalıkları tercih edin * Kuru baklagiller yağ, doymuş yağ ve kolesterolden fakir kompleks karbonhidratlar içerir. Kuru baklagilleri diyetinize daha çok ekleyin